علی کفاشیان، رئیس فدراسیون امیدوارانه از برگزاری جام ملتها در ایران سخن گفت و برخی مسئولان فعلی و سابق فدراسیون معتقد بودند که ایران به سادگی میتواند «میزبان» بزرگترین رقابت فوتبال در سطح آسیا شود.
اکنون این پرسش مطرح است که وقتی فرم تقاضای میزبانی جامملتها در اختیار هر 47عضو کنفدراسیون فوتبال آسیا قرار میگیرد و تمام اعضا میتوانند فرم تقاضانامه را پر کنند، آیا ایران شرایط بهتری نسبت به بقیه کشورها دارد؟ مدیر سابق روابط بینالملل فدراسیون فوتبال در پاسخ به این پرسش قاطعانه «نه» میگوید. حسن غفاری میگوید: «شرایط میزبانی جام ملتهای آسیا را نداریم. بهدلیل اینکه امروزه برای میزبانی جام ملتها حداقل چهار استادیوم بهروز لازم است؛ زیرا چهار گروه دور مقدماتی حداقل باید در چهار استادیوم مجزا مسابقههای خود را برگزار کنند. البته بیشتر کشورها با شش استادیوم یا هشت استادیوم هم جام ملتها را برگزار کردهاند ولی برای ایران همان چهار استادیوم را درنظر میگیریم». او ادامه میدهد: « برخی فکر میکنند استادیوم آزادی، ثامن مشهد، یادگار امام تبریز و فولادشهر بهروز هستند. متأسفانه در حال حاضر هیچیک از استادیومهای ایران بهروز نیستند؛ چرا که هیچکدام تمام شرایط و استانداردهای لازم را ندارند».
این چهار ورزشگاه چگونه میتوانند به استانداردهای لازم برسند؟ غفاری تأکید میکند که AFC فاکتورهایی را برای استاندارد بودن یک استادیوم درنظر میگیرد و براساس آن کمبودهای استادیوم مورد نظر را اعلام میکند. او میگوید: «وقتی میخواهند میزبانی بدهند، یک هیأت به کشورهای نامزد سفر میکنند و بعد از بررسی امکانات و استانداردهای لازم به این کشورها امتیاز میدهند. استادیوم برگزاری مسابقات، هتل اسکان تیمها و چگونگی حضور مردم در استادیومها از فاکتورهای مهم میزبانی است. چگونگی حضور مردم در ورزشگاهها به این معنی است که مردم از طریق مترو یا اتوبوس و یا وسیله شخصی خودشان را به استادیوم میرسانند. اگر مردم با وسیله شخص خود راهی استادیوم میشوند، باید پارکینگ استادیوم ظرفیت پذیرش تمام ماشینها را داشته باشد. در واقع همه این مسائل ملاک است».
او معتقد است که داشتن زمین مسابقه مناسب ملاک خوبی برای میزبانی نیست و اضافه میکند: «چون تیمها همیشه نمیتوانند در زمین مسابقه تمرین کنند و زمینهای تمرین هم اهمیت دارد؛ بنابراین در کنار زمین مسابقه باید چند تا زمین تمرین مناسب هم برای تیمها وجود داشته باشد».
نور ورزشگاهها
مدیر سابق روابط بینالملل فدراسیون فوتبال که تجربه بسیاری در زمینه مناسبات بینالمللی فدراسیون فوتبال دارد، نور ناکافی استادیومها را هم یکی از مشکلات ورزشگاههای ایران میداند. او به همین دلیل مثالی از برگزاری یک مسابقه دوستانه در ورزشگاه آزادی میزند و میگوید: «وقتی ما بازی دوستانه ایران و آلمان را در ورزشگاه آزادی برگزار کردیم، تمام آن پروژکتورهایی که سوخته بود را تعمیر کردیم و بقیه را شستیم و تمیز کردیم و به سختی نور را به 1000لوکس رساندیم. چون شبکه ZDF آلمان که دوربینهای خود را به ورزشگاه آورده بود، با نور کم نمیتوانست تصاویری با کیفیت مناسب را به بینندگان ارائه دهد. سرعت دوربینهای آنها به قدری بالا بود که با نور کم به مشکل برمیخوردند. برای همین ما دست بهکار شدیم و نهایت کاری که توانستیم انجام دهیم، همین بود».
حسن غفاری در ادامه یادآور میشود که حداقل نور لازم 1200لوکس است: «. اگر آییننامه را مطالعه بفرمایید، میگوید حداقل نور لازم 1200لوکس است و در ایران سعی میشود به این واحد برسد. اما من با قاطعیت میتوانم بگویم که هیچیک از استادیومهای ایران از نظر نور استاندارد نیستند».
مشکل سختافزاری و نرمافزاری
خیلیها بر این باور هستند که مشکل استادیومهای ایران سختافزاری است و ایران از نظر نرمافزاری مشکلی ندارد. حسن غفاری اما مخالف چنین اظهارنظرهایی است که گاهی مسئولان ورزش مطرح میکنند. او میگوید: «در کنار سختافزار، نرمافزار بهوجود میآید و ما در نرمافزار هم ضعیف هستیم. مثلا گزارشگران به دلیل نبود جایگاه مناسب نمیتوانند گزارشهای خود را در ورزشگاه آزادی به شکل مطلوب به بینندگان و شنوندگان منتقل کنند، طوری که آنها مجبور میشوند به هتل بروند. اینترنت پُرسرعت هم در استادیومها لازم است. ما در کشورهای دیگر میبینیم که تمام استادیوم تحت پوشش وایرلس است ولی در ایران اگر تنها جایگاههای ویژه هم دارای اینترنت وایرلس باشند، مناسب است». غفاری ادامه میدهد: «ازنظر پرسنل که این هم یک فاکتور است، فکر میکنم ما برای برگزاری رقابتهای متعدد مشکل پرسنلی نخواهیم داشت. به هر حال، یکسری آدمها در فدراسیون هستند و بیرون هم آدمهایی هستند که بهعنوان ناظر به کشورهای مختلف یا به مقر AFC سفر میکنند و بر همین اساس با این مناسبتها آشنایی دارند. با همه اینها، ما از نظر سختافزار و نرمافزار ضعف داریم و امیدوارم مسئولان درصدد برطرف کردن آن باشند».
مدیر سابق روابط بینالملل فدراسیون فوتبال در ادامه از سفر خود به کرهجنوبی میگوید؛ «من چند وقت پیش به یکی از باشگاههای کرهجنوبی رفتم. شب قبل از مسابقه برف میبارید و تا صبح ادامه داشت اما موقع بازی زمین شرایط لازم را داشت. انگار اصلا برف نیامده بود. وقتی من از مسئولان باشگاه سؤال میکردم که چه اتفاقی افتاده؟ گفتند که این یکی از استادیومهای جامجهانی بود که الان به ما دادهاند. حال اینکه چگونه این استادیوم به یک باشگاه داده شده کاری نداریم ولی موضوع این است که یک استادیوم با استانداردهای لازم در اختیار یک باشگاه قرار گرفته که از آن استفاده میکند. این قابل توجه مسئولان ورزش ایران است که با چنین کارهایی میتوانند به پیشرفت ورزش کشور کمک کنند».
کاندیداشدن ایرادی ندارد
چگونه میتوان مشکلات را کنار زد و میزبان جام ملتهای آسیا شد؟
حسن غفاریدرباره کاندیداشدن ایران برای میزبانی جام ملتهای تأکید میکند: «کاندیداشدن هیچ ایرادی ندارد. وقتی کاندیدا شویم، هیأت کنفدراسیون فوتبال بعد از بررسی خود کمبودهای ایران را به فدراسیون فوتبال اعلام میکند، در این شرایط فدراسیون میتواند استادیومهای مورد نظر را به استاندارد لازم برساند. مگر لندن همه شرایطی میزبانی المپیک را داشت؟ قطعا اینطور نبود». او اضافه میکند: «این اتفاق خوبی است. در این شرایط دولت و بخش خصوصی میتوانند درگیر این پروسه شوند و با کمکهایشان شرایط میزبانی را فراهم کنند. برگزارکردن چنین رقابتهایی در ایران سالهای سال میتواند برای کشور مثمرثمر باشد زیرا وزیر ورزش که نمیتواند بعد از رفتنش استادیوم را روی کول خود بگذارد و با خودش ببرد؛ یعنی همه امکانات استادیوم برای جوانان همین مملکت میماند». حسن غفاری در ادامه میگوید: «وقتی ایران را انتخاب کنند، تفاهمنامهای امضا میشود که مثلا استادیوم آزادی این کمبودها را دارد و فدراسیون فوتبال ششماه فرصت دارد تا این کمبودها را برطرف کند، یا استادیوم ثامن مشهد فلان کمبودها را دارد و شما 8ماه فرصت رسیدگی به این کمبودها را دارید و در حالت دشوارتر آن میگویند که مثلا در عرض دو سال یک استادیوم بسازید. اصلا دلیل اینکه میزبان جام ملتها چهار سال قبل از برگزاری آن مشخص میشود همین است». او تأکید میکند: «ما هیچوقت نمیتوانیم تقاضای میزبانی جامجهانی کنیم چون دیگر آنجا 32تا تیم شرکت میکنند و نیاز به استادیومهای بیشتر یعنی هشت تا استادیوم است.»
ماجرای پذیرفتهنشدن میزبانی 2004
پیش از اینکه فدراسیون فوتبال به ریاست علی کفاشیان تقاضای میزبانی جام ملتها را بدهد، در زمان ریاست صفاییفراهانی چنین اتفاقی رخ داده بود. حسنغفاری با یادآوری آن روزها میگوید: «سال 2000 فدراسیون فوتبال تقاضای میزبانی جام ملتهای آسیای2004 را داد. جامملتها سال 2000 در لبنان برگزار شد و ما برای چهار سال بعد آن جزو فینالیستهای گرفتن میزبانی شدیم. ایران، تایلند و چین سه کشوری بودند که به مرحله آخر رسیدند و همگی به لبنان دعوت شدیم. در بیروت هر کشور باید توانمندی خود را برای برگزاری جامملتهای آسیای 2004عرضه میکرد. ما هم به آنجا رفتیم. یک نفر استانداردهای استادیوم را توضیح داد، یک نفر هتلها و یک نفر مسائل دیگر را. بعد از توضیحاتی که دادیم، نوبت به پرسش و پاسخ رسید و بنده بهعنوان مسئول هیأت اعزامی به بیروت در جایگاه قرارگرفتم. آن موقع اسد تقی، نایبرئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا بود. او کویتی بود و رابطهاش با ایرانیها اصلا خوب نبود. یادم هست زمانی که پشت تریبون قرار گرفتم، دستش را بلند کرد و گفت من برای بازی ایران و ایرلند ناظر بودم و دوماه پیش به تهران سفر کردم. حرفش درست بود و گفت موکتهای هتل محل اقامتش مربوط به 35- 30سال پیش است و سؤال کرد که شما چطور میگویید که این هتل پنج ستاره است؟ یعنی ببینید اینها تا این اندازه ریزبین هستند و من گفتم یک ارگانی در مملکت هست که چک لیستی دارد و همه اینها را لیست میکند و میگوید این هتل چند ستاره است. گفتم من به این هتل ستاره ندادهام و در ضمن هیأتی با حضور در ایران نظارت لازم را به عمل آوردند و بهتر است از اوکورا، ریاست این هیأت بپرسید که چرا درباره هتل ایرادی نگرفتند. بعد جدلی بین اوکورا و اسد تقی درگرفت و پیتر ولاپان برای اینکه به غائله پایان دهد، 15دقیقه وقت تنفس گرفت. در این 15دقیقه مسئولان AFC با صفاییفراهانی، دکتر خبیری و بنده صحبت کردند و به ما گفتند که به نفع چین کنار بروید تا چین میزبان جامملتهای 2004شود و میزبانی 2008به ایران برسد. ما هم قبول کردیم». اما چرا سال2008ایران میزبان جامملتها نبود؟ غفاری عنوان میکند: «تغییر مدیریت در فدراسیون بهوجود آمد و آن مدارک لازم و آن تعهدهای لازم که بهوسیله وزرای کشور به امضا میرسید، بهدلیل تغییر مدیریتها به جایی نرسید. البته همانطور که گفتم فدراسیون فوتبال به تنهایی نمیتواند میزبانی یک رقابت بزرگ مثل جام ملتها را بهعهده بگیرد؛ مگر اینکه سایر ارگانهای ورزشی مثل وزارت ورزش و... کمک کنند تا چنین اتفاقی بیفتد».